Bu makalede size varistörler hakkında, işlevleri, nasıl test edileceği ve arızalandıklarında ne olacağı hakkında bilgi vereceğiz. Varistörler ve çalışmalarıyla ilgili sık sorulan soruların ayrıntılı yanıtlarını bulacaksınız.
Varistör ne işe yarar?
Gerilime bağlı direnç (VDR) olarak da bilinen varistör, elektronik devreleri voltaj yükselmelerinden korumak için tasarlanmıştır. Kendisine uygulanan voltaja göre direncini değiştirerek çalışır:
- Voltaj Koruması: Varistör düşük voltajlarda yüksek direnç, yüksek voltajlara maruz kaldığında ise düşük direnç gösterir. Bu, aşırı voltajın sıkıştırılmasına ve hassas bileşenlerin hasardan korunmasına yardımcı olur.
- Geçici Bastırma: Yıldırım çarpması veya anahtarlama dalgalanmalarının neden olduğu geçici voltaj yükselmelerini emer ve dağıtır, böylece elektronik cihazların zarar görmesini önler.
Varistör nasıl test edilir?
Bir varistörün test edilmesi, direncinin ve işlevselliğinin kontrol edilmesini içerir:
- Multimetre Testi: Varistör terminalleri arasındaki direnci ölçmek için bir multimetre kullanın. Normal çalışma gerilimlerinde yüksek direnç göstermelidir. Yüksek voltaj koşulu altında (bir dalgalanma jeneratörüyle test ederken veya geçici voltaj uygularken), direnci önemli ölçüde düşmelidir.
- Görsel İnceleme: Renk değişikliği, çatlama veya şişkinlik gibi herhangi bir fiziksel hasar belirtisi olup olmadığını kontrol edin. Arızalı bir varistör sıklıkla görünür arıza belirtileri gösterir.
Varistöre ne zarar verir?
Bir varistör çeşitli faktörlerden dolayı zarar görebilir:
- Aşırı voltaj: Nominal maksimum değerinin üzerindeki voltajlara sürekli maruz kalmak, aşırı ısınmaya neden olabilir ve varistöre zarar verebilir.
- Aşırı Enerji: Yüksek enerjili dalgalanmalar varistörün enerji emme kapasitesini aşarak arızaya neden olabilir.
- Uzun Süreli Aşırı Gerilim: Tekrarlanan dalgalanmalar veya maksimuma yakın voltaj koşullarına uzun süre maruz kalma, zaman içinde varistörün bozulmasına neden olabilir.
Bir varistörün polaritesi var mıdır?
Varistörler polarize olmayan cihazlardır, yani bir devre içerisinde her iki yönde de bağlanabilirler. Diyotların veya kapasitörlerin aksine varistörlerin polaritesi yoktur, bu da devrede daha esnek yerleşime olanak tanır.
Varistör arızalıysa ne olur?
Varistör arızalıysa:
- Koruma Kaybı: Artık voltaj yükselmelerini etkili bir şekilde engellemeyecek ve devreyi korumasız bırakacaktır.
- Artan Hasar Riski: Hassas bileşenler, potansiyel olarak devre arızalarına veya kalıcı hasara neden olabilecek, zararlı geçici akımlara maruz kalabilir.
- Fiziksel Hasar: Arızalı bir varistör, duman, yanık kokusu veya fiziksel deformasyonlar gibi görünür hasar belirtileri gösterebilir.
Bu makalenin varistörler, işlevleri ve bunların nasıl test edilip bakımının yapılacağı hakkında bilgi edinmenize yardımcı olacağını umuyoruz. Bu açıklamanın varistörlerin ve bunların elektronik devrelerin korunmasındaki rolünün net bir şekilde anlaşılmasını sağladığına inanıyoruz.
